
Khách hàng hỏi:
Chúng tôi có một vụ tranh chấp thương mại đang được giải quyết tại Trung tâm Trọng tài Thương mại và Đầu tư Việt Nam (VTIAC). Trong quá trình giải quyết, chúng tôi muốn áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để bảo vệ quyền lợi, ví dụ như yêu cầu bảo toàn tài sản hoặc ngăn chặn đối tác chuyển dịch tài sản. Xin hỏi trong tố tụng trọng tài tại VTIAC, việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời được thực hiện như thế nào?
VTIAC trả lời:
Việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trong tố tụng trọng tài là một cơ chế quan trọng giúp bảo vệ kịp thời quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trước khi Hội đồng Trọng tài ban hành phán quyết cuối cùng. Căn cứ Điều 48 – 53 Luật Trọng tài Thương mại 2010 và Quy tắc tố tụng Trọng tài của VTIAC, chúng tôi xin giải đáp chi tiết như sau:
1. Khái niệm biện pháp khẩn cấp tạm thời
Biện pháp khẩn cấp tạm thời là quyết định do Hội đồng Trọng tài hoặc Tòa án có thẩm quyền ban hành nhằm bảo vệ chứng cứ, bảo toàn hiện trạng tài sản, ngăn ngừa hành vi có thể gây thiệt hại hoặc làm ảnh hưởng đến quá trình giải quyết tranh chấp. Đây là công cụ hữu hiệu để đảm bảo phán quyết trọng tài sau này có thể được thi hành trên thực tế.
2. Thẩm quyền áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời
Căn cứ theo Khoản 1 Điều 26 Quy tắc tố tụng trọng tài của VTIAC: Trong quá trình giải quyết vụ tranh chấp, nếu thấy quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại hoặc có nguy cơ trực tiếp bị xâm hại, các bên có quyền nộp đơn yêu cầu Hội đồng Trọng tài, Tòa án có thẩm quyền áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật liên quan. Nếu một bên đã yêu cầu Tòa án áp dụng một hoặc một số biện pháp khẩn cấp tạm thời mà sau đó lại có đơn yêu cầu Hội đồng trọng tài áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời thì Hội đồng trọng tài phải từ chối.
3. Các loại biện pháp khẩn cấp tạm thời được áp dụng
Theo yêu cầu của một bên, Hội đồng trọng tài có thể áp dụng một hoặc một số biện pháp khẩn cấp tạm thời sau đây đối với các bên tranh chấp:
- Cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp;
- Cấm hoặc buộc bất kỳ bên tranh chấp nào thực hiện một hoặc một số hành vi nhất định nhằm ngăn ngừa các hành vi ảnh hưởng bất lợi đến quá trình tố tụng trọng tài;
- Kê biên tài sản đang tranh chấp;
- Yêu cầu bảo tồn, cất trữ, bán hoặc định đoạt bất kỳ tài sản nào của một hoặc các bên tranh chấp;
- Yêu cầu tạm thời về việc trả tiền giữa các bên;
- Cấm chuyển dịch quyền về tài sản đối với tài sản đang tranh chấp.
4. Trình tự thủ tục yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời
Bước 1: Nộp đơn yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời
Đơn yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời phải nêu rõ biện pháp khẩn cấp tạm thời cần được áp dụng và các yêu cầu cụ thể, trình bày lý do đồng thời cung cấp chứng cứ để chứng minh cho sự cần thiết phải áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đó.
Bước 2: Nghĩa vụ bảo đảm tài chính
Theo quyết định của Hội đồng trọng tài, bên yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời phải thực hiện nghĩa vụ bảo đảm tài chính tương ứng với giá trị thiệt hại có thể phát sinh do áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời không đúng gây ra. Việc bảo đảm tài chính có thể được thực hiện bằng cách gửi một khoản tiền, kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá vào tài khoản phong tỏa tại ngân hàng do Hội đồng trọng tài quyết định.
Bước 3: Quyết định áp dụng
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn, ngay sau khi bên yêu cầu đã thực hiện biện pháp bảo đảm thì Hội đồng trọng tài xem xét ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời. Trường hợp không chấp nhận yêu cầu, Hội đồng trọng tài thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do cho bên yêu cầu biết.
Việc thi hành quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của Hội đồng trọng tài được thực hiện theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự. Bên yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời phải chịu trách nhiệm về yêu cầu của mình. Trong trường hợp bên yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời không đúng và gây thiệt hại cho bên kia hoặc cho người thứ ba thì phải bồi thường.
Theo đơn yêu cầu của một bên, Hội đồng trọng tài có quyền xem xét ra quyết định thay đổi, bổ sung, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời vào bất kỳ thời điểm nào trong quá trình giải quyết tranh chấp. Hội đồng trọng tài hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời đã được áp dụng trong các trường hợp sau đây:
- Bên yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đề nghị hủy bỏ;
- Bên phải thi hành quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đã nộp tài sản hoặc có người khác thực hiện biện pháp bảo đảm thi hành nghĩa vụ đối với bên có yêu cầu;
- Nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ chấm dứt theo quy định của pháp luật.
5. Lưu ý dành cho khách hàng
- Việc yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời phải có căn cứ rõ ràng, chứng minh nguy cơ thiệt hại hoặc việc thi hành phán quyết trọng tài sau này có thể bị cản trở.
- Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chứng cứ và sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ bảo đảm theo yêu cầu.
- Biện pháp khẩn cấp tạm thời chỉ mang tính chất tạm thời và không thay thế cho phán quyết trọng tài cuối cùng.
Kết luận:
Trong tố tụng tại VTIAC, việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là công cụ hữu hiệu bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên. Tuy nhiên, để được chấp nhận, yêu cầu phải được chuẩn bị kỹ lưỡng, có căn cứ pháp lý và chứng cứ thuyết phục. Quý khách nên tham khảo ý kiến luật sư hoặc chuyên gia trọng tài để xây dựng hồ sơ yêu cầu chặt chẽ và phù hợp nhất.
___________________________________
VIETNAM TRADE AND INVESTMENT ARBITRATION CENTER
M: 0934565488 | W: http://vtiac.vn/ | E: vtiac.contact@gmail.com